تاریخچه منطق فازی

تاریخچه منطق فازی به مطالعات لوکاسیویچ در منطق چندارزشی، تئوری ابهام مکس بلک و سرانجام نظریه فازی لطفی‌زاده برمی‌گردد. در سال ۱۹۶۵ پروفسور لطفی زاده مقاله «مجموعه فازی» را منتشر ساخت. لطفی زاده چیزی را که برتراند راسل، جان لوکاسیه ویچ، ماکس بلک و دیگران آن را «ابهام» یا «چند ارزشی» نامیده بودند، «فازی» نامید. در این مقاله، تاریخچه «منطق فازی» از راسل تا لطفی زاده مورد اشاره قرار می‌گیرد.

دو حادثه در اوایل قرن بیستم منجر به شکل‌گیری «منطق فازی» یا «منطق مبهم» شد. منطق فازی توان استدلال با مجموعه‌های فازی می‌باشد. اولین حادثه پارادوکس‌های مطرح شده توسط برتراند راسل در ارتباط با منطق ارسطویی بود. برتراند راسل بنیادهای منطقی برای منطق فازی (منطق مبهم) را طرح نمود، اما هرگز موضوع را تعقیب نکرد. برتراند راسل در ارتباط با منطق ارسطویی چنین بیان می‌دارد:

«تمام منطق سنتی بنا به عادت، فرض را بر آن می‌گذارد که نمادهای دقیقی به کار گرفته شده است. به این دلیل موضوع در مورد این زندگی خاکی قابل به کارگیری نیست، بلکه فقط برای یک زندگی ماوراء الطبیعه معتبر است.»

اصل عدم قطعیت و تاریخچه منطق فازی

دومین حادثه، کشف «اصل عدم قطعیت» توسط هایزنبرگ در فیزیک کوانتوم بود. اصل عدم قطعیت کوانتومی هایزنبرگ به باور کورکورانه ما به قطعیت در علوم و حقایق علمی خاتمه داد. یا دست کم آن را دچار تزلزل ساخت. هایزنبرگ نشان داد که حتی اتم‌های مغز نیز نامطمئن هستند. حتی با اطلاعات کامل نمی توانید چیزی بگویید که صددرصد مطمئن باشید. هایزنبرگ نشان داد که حتی در فیزیک، حقیقت گزاره‌ها تابع درجات است.

در این میان منطقیون برای گریز از خشکی و جزمیت منطق دو ارزشی، منطق‌های چندارزشی را به عنوان تعمیم منطق دو ارزشی پایه گذاری کردند. اولین منطق سه ارزشی در سال ۱۹۳۰ توسط لوکاسیه ویچ منطق دان لهستانی پایه گذاری شد. سپس منطق دانان دیگری نظیر بوخوار (Bochvar)، کلین (Klieene) و هیتینگ (Heyting) نیز منطق‌های سه ارزشی دیگری ارائه کردند. در منطق سه ارزشی گزاره‌ها بر حسب سه ارزش (۱ ۱، ۲، ۰) مقدار دهی می‌شوند، لذا این منطق‌ها واقعیت‌ها را بهتر از منطق ارسطویی (۱ و ۰ ) نشان می‌دهند. ولی روشن است که منطق سه ارزشی نیز با واقعیت فاصله دارد. لذا منطق‌های nمقداره توسط منطقیون از جمله لوکاسیه ویچ ارائه شد.

دانلود تاریخچه و سیر تطور منطق فازی

منبع

منبع: حبیبی، آرش؛ آفریدی، صنم. (۱۴۰۱). تصمیم‌گیری چندشاخصه، تهران: انتشارات نارون.

در تدوین دو صفحه ابتدایی کتاب منطق فازی از کتاب علم مدیریت فازی دکتر آذر و حجت فرجی (۱۳۸۱) نشر مرکز مطالعات مدیریت و بهره‌وری ایران استفاده کرده‌ام. بنابراین مباحث مفیدی از این کتاب که خلاصه برداری کرده بودم اما برای رعایت اختصار نشد در متن اصلی کتاب حاضر استفاده کنم، در اینجا ارائه شده است.