دانشگاه نسل سوم

دانشگاه نسل سوم (۳rd generation university) دانشگاهی است که کارآفرینی علمی در آن بتواند نیرویی برای رشد اقتصادی کشور ایجاد کند. مدیریت کارآفرینی در فلسفه وجودی و چشم‌انداز این نسل از دانشگاه‌ها قرار دارد. دانشگاه نسل سوم با مفهوم دانشگاه کارآفرین شباهت زیادی دارد اما این دو مفهوم مترادف هم نیستند.

دانشگاه‌های نسل سوم بسیار گسترده از مفهوم کارآفرینی دانشگاهی هستند. در این نسل از دانشگاه هدف تنها کارآفرینی نیست بلکه پاسخگویی به نیازهای روز جامعه و دیدگاه آینده‌نگر در تصمیم‌گیری از ویژگی‌های بارز این نظام آموزشی است. در واقع ایده توسعه دانش‌محور و برنامه‌های توسعه‌ای کشورها، مأموریت کارآفرینی را به دانشگاه‌ها تحمیل کرده است. بنابراین به صورت خلاصه می‌توان اشاره داشت دانشگاه نسل سوم به عنوان الگوی حاکم بر نظام آموزشی در عصر حاضر، از اهمیت بالایی برخوردار است.

نقش اساسی دانشگاه‌ها در تربیت نیروی کار متخصص موجب شده است در کشورهای مختلف به ویژه کشورهای توسعه یافته، به تغییر و تحولات اساسی بپردازند. دانشگاه‌ها در سیر تطور و تحولات تکوینی خود مراحل مختلفی را طی کرده‌اند. آنچه در عصر حاضر در کانون این تحولات قرار دارد بحث کارآفرینی دانشگاهی است که تحت لوای دانشگاه نسل سوم مطرح است. در این مطالعه به تشریح دانشگاه نسل سوم پرداخته می‌شود و در ادامه می‌توانید با دانشگاه نسل چهار آشنا شوید.

آشنایی با مفهوم دانشگاه نسل سوم

دانشگاه به عنوان یک نهاد مدرن از بدو شکل‌گیری در دنیا سیر تحولی را دنبال و سه نسل مختلف را تجربه کرده است. دانشگاه‌های نسل اول یا دانشگاه آموزش محور و مبتنی بر فعالیت‌های تعلیمی است که نمونه‌های آن در کشور ما بسیار است و اغلب دانشگاه‌های ما در این نسل باقی مانده‌اند. دانشگاه‌های نسل دوم با ظهور تحقیقات پایه شکل گرفتند و عموماً پژوهشی و مبتنی بر فعالیت‌های تحقیقاتی هستند و برخی دانشگاه‌ها در ایران به این سمت حرکت کرده‌اند. اما دانشگاه‌های نسل سوم با ظهور تحقیقات کاربردی و نیاز محور شکل گرفتند و عموماً کارآفرین و مبتنی بر کارآفرینی و حل مسائل جامعه با رویکرد علمی و نظام یافته در تعامل با محیط پیرامونی هستند.

مقایسه نسل‌های مختلف دانشگاهی

مقایسه نسل‌های مختلف دانشگاهی

در دانشگاه نسل سوم، محور و مأموریت کانونی نظام دانشگاهی، کارآفرینی است. در چنین دانشگاهی، دانشجویان باید همزمان مجموعه‌ای از دانش، مدیریت دانش و مدیریت کارآفرینی را فراگیرند تا بتوانند در زمینه صنعت شروع به فعالیت کنند.

شکل‌گیری و اثربخشی دانشگاه کارآفرین، بدون توسعه نظام‌مند آموزش کارآفرینی و مهارت‌آموزی مؤثر دانشجویان، استادان، مدیران و کارکنان نظام دانشگاهی و تقویت ویژگی‌های کارآفرینی منابع انسانی دانشگاه، امکان‌پذیر نیست. بنابراین، یکی از وجوه و منظرهای کلیدی دانشگاه نسل سوم، توسعه مهارت‌های شغلی، حرفه‌ای و شایستگی‌ها و توانمندسازی دانشجویان و استادان همسو با فرایند توسعه ملی و حل مسائل جامعه به روش علمی است. روند رو به رشد افزایش جمعیت کشور، ترکیب جمعیتی جوانان، ناتوانی بخش‌های تولیدی در جذب نیروی کار، ضرورت ایجاد فرصت‌های شغلی و عواملی نظیر این، دلایلی هستند که منجر می‌شود سیاست‌گذاران و برنامه ریزان کلان کشور جهت حل این مشکل به طور جدی به دنبال یافتن روزنه‌ها باشند و این راه‌کار چیزی جز مقوله کارآفرینی نیست، چرا که کارآفرینی به عنوان موتور توسعه اقتصادی کشوها در عصر حاضر شناخته شده است.

پیشینه دانشگاه‌های نسل سوم

تبدیل دانشگاه‌ها از دانشگاه نسل اول و نسل دوم به دانشگاه کارآفرین، نه تنها ضرورت است بلکه عدم توجه به این مسئله پیامدهای سوئی درپی خواهد داشت. این موضوع با توجه به مساله بیکاری قشر تحصیلکرده از اهمیت بیشتری برخوردار می‌شود. بیکاری دانش‌آموختگان دانشگاهی معضل حادی برای بسیاری از کشورها از جمله ایران می‌باشد. آمارها نشان می‌دهد میزان بیکاری در ایران نزدیک به یک‌چهارم است. حدود ۷۰ درصد جمعیت ایران زیر ۳۵ سال سن دارند. مرکز آمار ایران میزان نرخ بیکاری جوانان را تقریباً دو برابر نرخ متوسط بیکاری در کشور اعلام کرده است. مشکل بیکاری پیامدهای احتمالی مختلفی دارد. ازجمله احساس بی‌ارزشی در فرد، فقر و تنگدستی و مشکلات خانوادگی، بزه‌کاری و آلوده شدن به اعتیاد، عقب‌ماندگی کشور از نظر اقتصادی و …

یک راهکار ویژه برای کاهش نرخ بیکاری و رشد اقتصادی امروزه کارآفرینی است. توسعه کارآفرینی در دانشگاه‌ها و ایجاد اشتغال و درآمدزایی برای دانش‌آموختگان دانشگاهی، می‌تواند راهگشای این معضل باشد. دانشگاه‌های کارآفرین، نقش‌های سنتی یک دانشگاه در جامعه را به عنوان یک تولیدکننده دانش، از طریق تحقیقات بنیادی و کاربردی، فن‌آوری و عامل انتقال دانش، نوآوری و حمایت از توسعه اقتصادی مورد تعریف مجدد قرار می‌دهند.

کارآفرینی و دانشگاه نسل سوم

کارآفرینی عنصر کانونی دانشگاه نسل سوم می‌باشد. در واقع کارآفرینی موضوعی است که از اواخر قرن بیستم مورد توجه محافل آموزشی کشورهای جهان قرار گرفته است و بسیاری از زمینه‌ها و علائق تحقیقاتی را به خود اختصاص داده است. بررسی تاریخ ادبیات کارآفرینی مؤید آن است که این واژه اولین بار در تئوری‌های اقتصادی و توسط اقتصاددانان ایجاد شده و سپس وارد مکاتب و تئوری‌های سایر رشته‌های علوم گردیده است. کارآفرینی به عنوان عامل کلیدی رشد و توسعه اقتصادی در عصر مدرن شناخته شده است و در عصر حاضر عنصر حیاتی نظام آموزش عالی است. کارآفرینی فرآیندی است که در آن ایده نو به محصول یا خدمات جدید تبدیل می‌شود و می‌تواند منجر به افزایش بهره‌وری، ایجاد ثروت، رفاه و اشتغال‌زایی گردد.

از سوی دیگر کارآفرینی فرآیندی است آموزشی و پرورشی و بلندمدت که نیازمند برنامه‌ریزی در نظام آموزشی و پژوهشی است. اجرای برنامه‌های کارآفرینی از سطوح خانواده و مدرسه شروع می‌شود و تا سطوح دانشگاه و سازمان ادامه می‌یابد. کارآفرینان در شرکت‌ها، سازمان‌ها و نهادهای گوناگون موجب کارآفرینی می‌شوند. یکی از سازمان‌هایی که می‌تواند در جهت رشد کارآفرینی در جوامع مختلف مؤثر واقع شود، دانشگاه‌ها هستند. تعریف سازمان علمی آموزشی ملل متحد از دانشگاه‌های نوین در چشم‌انداز جهانی آموزش عالی برای قرن ۲۱، جایگاهی است که در آن، به منظور تسهیل قابلیت‌های فارغ‌التحصیلان و برای تبدیل شدن به ایجاد کنندگان کار، مهارت‌های کارآفرینی، توسعه می‌یابد.

خلاصه و نتیجه‌گیری

دانشگاه‌های نسل سوم با رویکردی مبتنی بر کارآفرینی و حل مسائل اشتغال جامعه در کانون توجه نظام آموزشی مدرن قرار دارد. نظر به خلاء علمی و عملی در حوزه کارآفرینی دانشگاهی در این مطالعه کوشش شد مدلی عملیاتی برای دانشگاه‌های نشل سوم ارائه شود. براین اساس در گام نخست شاخص‌های زیربنایی دانشگاه‌های نسل سوم به مدد بررسی نظریه‌ها، مصاحبه‌های تخصصی و تحلیل مضمون، احصاء گردید. سپس در گام دوم الگوی روابط عناصر شناسایی و با سطح‌بندی شاخص‌ها در نهایت یک الگوی عملیاتی ارائه گردید. در این الگو فرهنگ سازمانی کارآفرینانه عنصر کانونی است که اگر در دانشگاه‌های علوم پزشکی آزاد اسلامی نهادینه شود می‌توان انتظار داشت دستیابی به اهداف دانشگاه نسل سوم در این مجموعه تسهیل شود.

نظر به اهمیت موضوع اشتغال و دستیابی افراد به شغل مورد نظر بکارگیری این الگو در دانشگاه‌های علوم پزشکی آزاد اسلامی ضروری است. براساس نتایج این مطالعه به نظر می‌رسد تسریع در روند نهادینه‌سازی فرآیند کارآفرینی در دانشگاه‌ها ضمن حل بخشی از معضل بیکاری دانش‌آموختگان دانشگاهی، به خلق ایده‌های جدیدتر از سوی صاحب نظران دانشگاهی برای شروع یک فرآیند کارآفرینی کمک شایانی نماید. نهادینه سازی کارآفرینی در دانشگاه‌ها در راستای ایجاد شغل، خلق ثروت، افزایش سطح رفاه و در نهایت پیشرفت عمومی کشور ایران عمل می‌کند. دستاوردهای تحلیلی این مطالعه نشان می‌دهد یکی از گام‌های اساسی برای توسعه کارافرینی توجه به امر آموزش متناسب با نیاز روی صنایع می‌باشد.


فصل دوم و ادبیات پژوهش مدیریت کارآفرینی

فصل دوم و ادبیات پژوهش در زمینه مدیریت کارآفرینی توسط پایگاه پارس‌مدیر به نگارش درآمده است. این فصل دوم در پایان‌نامه‌ای با هدف ارزیابی مدیریت کارآفرینی پایگاه پارس‌مدیر تهیه شده و به نگارش در آمده است. بنابراین مالکیت معنوی آن با پایگاه پارس مدیر است و بازنشر آن از نظر قانونی و اخلاقی صحیح نیست. مبانی نظری و ادبیات پژوهش مدیریت کارآفرینی را می‌توانید خریداری کنید.

5 1 رای
امتیازدهی به مقاله