جایزه دمینگ

جایزه دمینگ یک الگوی کارکردی جهت تعالی سازمانی مبتنی بر برنامه‌ریزی، اصلاح، اجرا و ارزیابی است که باعث افزایش کیفیت از طریق بهبود مستمر می‌شود. اکنون هزینه‌های جایزه دمینگ توسط اتحادیه دانشمندان و مهندسین ژاپن تامین می‌گردد.

در سال ۱۹۵۰ پس از پایان جنگ جهانی دوم اتحادیه دانشمندان و مهندسان ژاپن از دکتر ادوارد دمینگ دعوت کردند که به ژاپن رفته و آ نهارا از فلسفه جدید مدیریت کیفیت آگاه کند. در آن سمینارها که بسیاری از دانشمندان و صنعت گران ژاپنی حضور داشتند دمینگ بر استفاده از روش‌های آماری و رویکرد سیستماتیک برای حل مشکلات کیفیت تاکید کرد. او مدیریت را به عنوان عامل بسیار مهمی در ضعف نظام‌های کیفی برشمرد. این پیام دمینگ توسط بسیاری از ژاپنی‌ها از جمله (کی ایکی روکوبیدا) رئیس شرکت خودروسازی تویوتا به مرحله اجرا درآمد.

یکی از قدیمی‌ترین جوایز کیفیت و بهره وری، جایزه دمینگ در کشور ژاپن می باشداین جایزه در سال ۱۹۵۰ با توجه به نظرات و سخنرانی‌های آموزشی آقای دمینگ و توسط انجمن مهندسین و متخصصین ژاپن، ایجاد شد. جایزه ملی کیفیت ژاپن به پاس قدر دانی از زحمات پرفسور دمینگ به نام دمینگ نام گذاری شده است. اعطای جوایز دمینگ در ابتدا به پشتوانه کمکهای مالی پروفسور دمینگ آغاز گردید. دمینگ مبلغ حاصل از اولین سخنرانی‌های خود در ژاپن در رابطه با کنترل کیفیت و فروش متن سخنرانی‌ها و ترجمه کتاب خود را به این امر اختصاص داد.

آشنایی با جایزه دمینگ در تعالی سازمانی

تمرکز کاری دمینگ بر چرخه دمینگ PDCA بود که از چهار مرحله برنامه‌ریزی، اجرا، بازبینی و اقدام تشکیل شده است. اگر چه دمینگ در ژاپن محبوبیت ومقلوبیت خاصی پیدا کرد ولی در ایالات متحده آمریکا تا اواخر ۱۹۷۹ ناشناخته باقی مانده بود. از آن پس چندین شرکت آمریکایی اصول مدیریت کیفیت دمینگ را به کار گرفتند.

چرخه دمینگ PCDA

این جایزه از رشد قابل توجهی برخوردار شده و امروزه اتحادیه مهندسان و دانشمندان ژاپنی هزینههای اجرایی آن را بر عهده گرفته است. بی شک جایزه دمینگ، به طور مستقیم و غیر مستقیم، بر امر مدیریت و کنترل کیفیت در کشور ژاپن تأثیر به سزایی داشته است. شرکتها و سازمانهای مختلف برای کسب جایزه دمینگ، رویکردهای جدیدی را در مدیریت کیفیت (برای تأمین نیازهای کسب‌وکار) جستجو می‌کردند. در نتیجه، این سازمانها روشهای مناسب مدیریت کیفیت را توسعه داده و با ایجاد ساختارهایی برای اجرا، این روش‌ها را در عمل مورد آزمایش قرار دادند. معمولاً سازمانهایی که از طریق بهبود کیفیت، کسب‌وکار موفقی ایجاد کرده و تجربه ارزشمندی به دست می‌آوردند، می‌توانستند این جایزه را تصاحب کنند. بسیاری از شرکتها با مشاهده موفقیت این قبیل سازمانها، ترغیب شدند تا در زمینه مدیریت کیفیت تحقیق و پژوهش کنند.

مفاهیم کلیدی و ارزشی در جایزه دمینگ

مهم‌ترین مفاعیم کلیدی و ارزشی در جایزه دمینگ به شرح زیر می‌باشد:

مشتری مداری
نگرش سیستمی
بهبود مستمر
مسئولیت‌پذیری عمومی
ایمنی و قابلیت اطمینان
کنترل فرآیند اماری
فرآیند گرایی

همانطور که ملاحظه می‌شود کانون توجه جایزه دمینگ بر برنامه‌ریزی، اجرا و بررسی به گونه‌ای که معایب و مشکلات بصورت گروهی شناسایی و نهایتاً نسبت به حذف آن‌ها اقدامات اصلاحی مناسب انجام گیرد. این جایزه برای نخستین بار به فرایند خود ارزیابی می‌پردازد. پس از آن جوایز دیگر این فرایند را بسط داده به گونه‌ای که در مدل EFQM از روش RADAR برای خود ارزیابی استفاده می‌شود.

خلاصه و نتیجه‌گیری

پس از استقبال شدید مدیران و صنعتگران ژاپنی از دانش نوین مطرح شده توسط دمینگ پیشنهاد اعطای جایزه توسط مدیر عامل انجمن مهندسین ژاپن به شرکت‌هایی که روش‌های دمینگ را به کار بسته و کنترل کیفیت را در ژاپن توسعه دهند، مطرح شد و این انجمن بر راه اندازی جایزه دمینگ تاکید کرد. تعالی سازمانی مدل دمینگ بسیار مهم است. این جایزه به طور مستقیم نقش بسزایی در تلاش صنایع در راستای توسعه کنترل کیفیت و مدیریت کیفیت در ژاپن ایفا کرد.

جایزه کاربردی دمینگ همه ساله به شرکت‌هایی اعطا می‌شود که بهبود قابل توجهی از طریق در سازمان خود داشته باشند. جایزه فوق بدون در نظر گرفتن اندازه سازمان‌ها، دولتی TQM کاربرد خصوصی، نوع صنعت، داخلی یا خارجی بودن اعطا می‌شود. از تعالی سازمانی مدل دمینگ استفاده زیادی می‌شود. همچنین سازمان‌ها می‌توانند این جایزه را برای یک واحد از سازمان خود نیز درخواست کنند. در خصوص تعداد برندگان هیچ گونه محدودیتی وجود ندارد و هر سازمانی که بتواند حداقل امتیازات را کسب کند جزو برندگان جایزه محسوب می‌شود.

این جایزه به واحدهای سازمانی که عملکردی سازنده و مطلوب در ارائه خدمات به سایر واحدها و یا به مشتریان داشته‌اند، اعطا می‌شود. در این نوع سازمان‌ها بیشترین معیار ارزیابی به نقش مدیریت ارشد و اختصاص بودجه مناسب به واحدهای متقاضی اختصاص داده شده است و روابط واحدها یکدیگر ارزیابی می‌شود.تعالی سازمانی مدل دمینگ بسیار مهم است. شفاف سازی وظایف در قبال مشتریان و تا مین خواسته‌های آن‌ها از نکاتی است که مورد بررسی قرار می‌گیرد.